Sıhhatsiz beslenme, hareketsizlik, fazla kilo, sigara ve gerilim derken son yıllarda görülme sıklığı süratle artan kolon kanseri, dünyada kanserden mevt nedenleri ortasında ikinci sırada yer alıyor.
Üstelik kolonoskopi sayesinde önlenmesi mümkün olan bu ölümcül kansere karşı toplumsal farkındalığın hala çok az olması, kolon kanserinin günümüzde en sık rastlanan üçüncü kanser olarak karşımıza çıkmasına neden oluyor! Acıbadem Altunizade Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Nurdan Tözün, Türkiye’de her yıl yaklaşık 20 bin bireye kolon kanseri tanısı konulduğunu belirterek “Dahası son 15 yılda 50 yaş altındaki bireylerde de daha sık görülmeye başladı. Meğer kalın bağırsağın iç duvarında oluşan ve kansere yol açan poliplerden şimdi kanserleşmeden kurtulmanın kolay bir yolu var; kolonoskopi! Poliplerin kolonoskopi ile çıkarılması bu ölümcül kanseri önlüyor fakat ne yazık ki toplumda farkınladık çok az!” diyor.
Bu nedenle 45 yaş ve üzerindeki herkese (ailesinde kanser hikayesi varsa daha önce) tabibin önereceği sıklıkta kolonoskopi yaptırmalarını öneren Prof. Dr. Tözün kolon kanserinden korunmada ömür biçiminin da büyük tesiri olduğunu vurguluyor.
Prof. Dr. Nurdan Tözün Mart ayı-Kolon Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında; kolon kanserine karşı farkındalık yaratmak için hastalarla gerçekleştirdikleri ve büyük ilgi gören ‘yapay zeka’ takviyeli aktiflikte hastalara kıymetli bilgiler verdi. İşte aktiflikten kıymetli ayrıntılar ve Prof. Dr. Nurdan Tözün’ün kolon kanserinden korunmak için 8 hayati önerisi ve uyarıları…
- Sağlıklı beslenin
Sağlıksız beslenme yani liften yoksul, işlenmiş/katkılı besin içeren, kırmızı et yüklü bir diyet kolon kanserinin en değerli tetikçileri ortasında yer alıyor. Prof. Dr. Nurdan Tözün “Diyetiniz bol lif, bol koyu yeşil zerzevat ve meyve, tahıl ve süt eserlerinden oluşmalı, kırmızı et yerine beyaz et ve balık yemeli. Hayvansal yağ, çok kırmızı et, yağlı yiyecekler, salam ve sosis üzere işlenmiş besinler ile katkı hususu içeren paketli besinlerden uzak durun. Klasik Akdeniz tipi diyet stilini benimseyin” diyor.
- Hareket edin
Her gün 30 dakika ya da haftada en az üç gün 50’şer dakika tertipli antrenman yapın. Bisiklet sürme, tempolu yürüme, yüzme ya da geniş kas kümelerini içeren aerobik antrenmanları tercih ederek hayatınıza kesinlikle hareket ve spor katın.
- Alkol ve sigaradan kaçının
Yapılan bilimsel çalışmalarda; sigaranın yanı sıra çok alkolün de kolon ve rektum kanserine yol açtığının kanıtlandığını belirten Prof. Dr. Nurdan Tözün, günde 50 gram ya da daha fazla alkol içenlerde kolon kanseri riskinin, içmeyenlere nazaran bir buçuk misli arttığını; her ikisinin birlikte alınması durumunda riskin çok daha fazla olduğunu söylüyor
- Kilonuza dikkat edin
Fazla kilonuz varsa kesinlikle sağlıklı bir diyet ve beraberinde antrenmanla fazla kilolarınızdan kurtularak ülkü kilonuza kavuşun. Unlu, nişastalı besinler, şekerli meyveler, tatlandırıcılar, hamur işleri, çok yağlı besinlerin ziyan vereceğini unutmayın. Her 5 kilo artış kolon kanseri riskinizi yüzde 5 artırıyor!
- Yeterli ve kaliteli uyuyun
Prof. Dr. Nurdan Tözün kâfi ve kaliteli uykunun kolon kanserinden korunmada değerli bir rol oynadığını belirterek şöyle konuşuyor: “Hücre yenilenmesi ve farklılaşması, DNA tamiri üzere kimi olaylar gündüz ve gece farklılıkları gösterir. Uyku bozukluğu olanlarda, vardiya ile çalışanlarda sirkadiyen ritm denilen 24 saatlik döngü bozulur ve metabolizma için kıymetli olan kimi hormonların fonksiyonları aksar. Bu da kilo alımına ve kansere yol açabilir. Erişkin bir insan günde ortalama 6-8 uyumalı ve uyuduğu ortam kendisine kaliteli bir uyku sağlamalıdır yani karanlık ve sessiz olmalıdır” diyor.
- Kalsiyum ve D vitaminine dikkat edin
Kalsiyum ve D vitaminin kansere karşı gözetici tesirleri tartışmalı olsa da, birtakım çalışmalarda ümit verici sonuçlar alındığından bilhassa bu iki kıymetinizin düşük olup olmadığını takip edin ve gerekiyorsa doktorunuzun önereceği halde dayanak almaya itina gösterin.
- Tarama testlerini tertipli olarak yaptırın
Yılda bir ya da iki yılda bir yapılacak dışkıda kapalı kan testi ve/veya kolonoskopi kolon kanserini önlemede en kıymetli incelemelerdir. Kolon kanseri artık genç yaşlarda da görüldüğünden tarama yaşı olarak 45 yaş giderek benimseniyor. Kolonoskopi hem kolon kanseri sıklığını yüzde 80 azaltır hem de kanserden ölümlerin önünü keser. Ailesinde kolon kanseri bulunanlar, iltihabi bağırsak hastalığı olanlar, daha evvel polip alınmış ya da kanser ameliyatı geçirmiş olanların 45 yaşından evvel ve sonrasında da tabibin önereceği sıklıkta kolonoskopi yaptırmaları hayati değer taşımaktadır. Çeşitli nedenlerle kolonoskopi yapılamıyorsa Bilgisayarlı Tomografi (BT) ile yapılan sanal kolonoskopi de bir alternatif olabilir lakin polip saptandığında tekrar kolonoskopiye başvurmak gerekir.
- Bu belirtileri sakın göz gerisi etmeyin!
Günlük ömrün koşuşturmacasında birtakım şikayetler göz arkası edilerek, o anki gerilimden ya da yenilen bir besinden kaynaklandığına yorulabiliyor. Meğer dikkat! Bilhassa bağırsak alışkanlıklarında değişme (normal iken kabız ya da ishal olma), geçmeyen karın ağrısı, kilo kaybı, kansızlık, makattan kan gelmesi ve dışkıda taze kan görülmesi kolorektal kansere işaret edebiliyor.
2 yıldır karın ağrısı çekiyordu, ama!…
Kolon Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde hastaların ve hasta yakınlarının iştirakiyle büyük ilgi gören farkındalık aktifliğine imza atıldı. Hastane içerisine konumlanan dev kalın bağırsak modelinde kanser öncüsü olan polipler Gastroenteroloji takımı tarafından hastalara yakından tanıtılırken, rengarenk pankartlar ve yapay zeka sayesinde geliştirilen ‘Polip Yakalama Oyunu” ile de kıymetli bir farkındalık yaratıldı. Aktiflik alanında hastalarla birebir ilgilenen Prof. Dr. Nurdan Tözün “Bir ziyaretçimiz 2 yıl boyunca karın ağrısı çektiğini fakat başvurduğu çeşitli kurumlarda kendisine kolonoskopiden bahsedilmediğini belirterek “Keşke kolonoskopiden haberim olsaydı bugün kolon kanseri olmazdım’ dedi! Kolon kanserine karşı tertipli kolonoskopi hayat kurtarıyor” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
