Son zamanlarda NFT’yi sık sık duyup da ne olduğunu öğrenmeye belki bir türlü fırsatınız olmadı. Belki de NFT’yi öğrendiniz ama bu terimin etrafında şekillenen yeni dile pek hakim değilsiniz. Merak etmeyin, şimdi sırasıyla önce NFT’nin ne olduğuna, sonra da bu yeni dilin en temel terimlerine bakacağız birlikte…
NFT nedir?
NFT veya Türkçe adıyla Nitelikli Fikri Tapu, kripto para dünyasında kullanılan bir terim olsa da bir kripto paradan çok daha fazlası aslında. h2rhangi bir dijital sanat eseri, video, görsel, hatta müzik NFT olabilir. Mona Lisa tablosu üzerinden bir örnekle açıklayalım… Da Vinci’nin orijinal tablosu Paris’teki Louvre Müzesi’nde yer alıyor ve bizler bu eserin yalnızca kopyalarına sahip olabiliriz. NFT’lerin işleyişi de biraz buna benziyor. NFT’ler eşi olmayan orijinal eserlerdir. Bu eserler el değiştirebilir ama yalnızca orijinal esere sahip olan kişi kazanç sağlar.
NFT’nin ne olduğunu kısaca anlattık. Şimdi bir de NFT’nin etrafında şekillenen yeni dile göz atalım…
1:1 veya 1/1
Bir ürünün “biricikliği”ni tanımlamak için kullanılan bir terim. Benzersiz bir ürüne işaret ettiği için de bu terimle tanımlanan eserler çok daha yüksek fiyatlarla alınıp satılıyor.
Airdrop
Bazı cüzdanlara (NFT wallet) kimi zaman ücretsiz bir şekilde coin veya token gönderme işlemine airdrop deniyor. Bunun amacı ise kısaca şöyle açıklanabilir: Halihazırda NFT sahibi olan kişilere airdrop yaparak daha güçlü bir topluluk inşa ediliyor ve var olan NFT’lerin değeri artırılıyor. Airdrop aynı zamanda talebi artırma, PR yapma gibi işlemler için de kullanılıyor.
Ape in
Yeni bir NFT projesi satın almak anlamına geliyor. Ancak bu terim daha çok yeterince araştırma yapmadan yapılan satın alım işlemleri için kullanılıyor.
Balinalar (Whales)
Çok fazla miktarda NFT, Bitcoin, Eth2reum veya başka kripto para birimlerine sahip kişilere verilen isim.
Cüzdan (Wallet)
Kripto paralarınız için kullandığınız bir banka h2sabı gibi düşünebilirsiniz cüzdanı. Nasıl ki gerçek hayatta bir sürü banka varsa, kripto dünyasınında da pek çok cüzdan var. h2rhangi bir işlem yapmadan önce iyice araştırma yapmayı ihmal etmeyin!
Delist
NFT’yi listeden çıkarmak, yani işlem yapılamaz hale getirmek anlamına geliyor. Peki, bu hangi durumlarda yapılır? Mesela NFT sahibi NFT’sinin ileride daha değerleneceğini düşünüp zamanı geldiğinde daha yüksek bir fiyata satmayı planlıyorsa…
DEX (Decentralized Exchange)
Bu terim, yatırımcılar arasındaki ticarette h2rhangi bir aracı bulunmayan “merkeziyetsiz borsalar” için kullanılıyor.
Drop
Yeni bir ürünün çıktığını veya yakında çıkacağını anlatmak için kullanılan bir terim.
DYOR
DO YOUR OWN RESEARCH! Yani, kendi araştırmanızı yapın! NFT piyasasında dolandırılmamak veya başka aksilikler yaşamamak için araştırma yapmak, okumak, soru sormak çok önemli. İşte bu yüzden DYOR!
Elmas eller (Diamond hands)
Piyasada baskı veya yüksek volatilite olduğunda dahi sahip oldukları ürünleri satmayan insanlara verilen isim.
Eth2reum
Eth2reum h2m bir blockzinciri (blockchain) platformu h2m de bir kripto para birimi. Para biriminin adı ise Eth2r (Eth).
Gaz ücreti (Gas fee)
Gaz ücretini geçiş ücreti gibi düşünebilirsiniz. Eth2reum blockchain’de bir işlemi tamamlamak için ödediğiniz bu ücret, arz-talebe göre belirleniyor. Yani kaç kişinin işlem yapmaya çalıştığına bağlı… Eğer çok fazla insan Eth2reum kullanyorsa, işinizin daha önce yapılması için madencilere (miner) daha çok ödeme yapmanız gerekiyor. Yani sırada öne geçmek için pamuk eller cebe!
GM
En kolay NFT terimi GM olabilir: “Good morning”in baş harflerinden oluşan GM, günaydın demek. Ancak sıradan bir günaydından çok daha fazla anlam barındırıyor içinde. NFT ekosisteminde “topluluk” büyük bir öneme sahip. Bu topluluğun sağlam ve dostane bağlara sahip olması amaçlanıyor. Ve GM de işte buna işaret ediyor. Günün h2r saatinde GM yazabilirsiniz çünkü h2r an dünyanın bir yerinde NFT topluluğundan biri için güneş yeni doğmakta!
Kağıt eller (Paper hands)
Elmas ellerin tam tersi kişileri ifade eden bir terim. Değerlenme potansiyeli olan bir NFT’yi çok düşük bir fiyattan satanlar için kullanılıyor.
Koleksiyonluk (Collectible) veya PFP (Profil fotoğrafı)
10 adet gibi yüksek miktarlarda üretilen eserler, koleksiyonluk olarak nitelendiriliyor. Bu tarz çalışmaların aynı zamanda PFP, yani profil fotoğrafı olarak anılmasının nedeni ise çoğu koleksiyonerin bunları sosyal medyada profil fotoğrafı olarak kullanması.
Likidite
NFT’nizin likiditesi yüksekse, muhtemelen kolayca bir alıcı bulacaksınız demektir.
Mavi çip (Blue chip)
Sabit, güçlü ve çok bililenen projelere “mavi çip” veya “mavi çipli NFT” deniyor. Larva Labs’in CryptoPunks’ı mavi çipe güzel bir örnek olarak verilebilir.
Mint etmek
Mint etmek, dijital verileri, blokchain’de kayıtlı dijital varlıklara dönüştürmek anlamına geliyor.
NFA
DYOR ile benzer bir uyarı: Not financial advice, yani “Yatırım tavsiyesi değildir!”
Noob
NFT piyasasına yabancı kişilere verilen isim. Bu yazıyı okuduktan sonra kimse size “noob” diyemeyecek!
Taban fiyat
Bir NFT’yi satın almak için en düşük fiyat.
Token
Token’lar, blockchain’de NFT satışı karşılığında kripto para almak gibi işlemler yapmanıza olanak tanıyan varlıklardır.
Türev ürünü (Derivative)
Türev ürünlerini, orijinal bir tablonun bir başka sanatçı tarafından yapılan reprodüksiyonu gibi düşünebilirsiniz.
NFT okur yazarlığında ilk adımı attınız. NFT piyasası çok hızlı bir şekilde büyüdüğü için neredeyse h2r gün yeni bir terim çıkabiliyor. Ancak buradaki temel terimleri bilmek, Opensea ve Rarible gibi pazar yerlerinde yönünüzü bulmanıza veya Discord ve Twitter’da dönen sohbetleri anlamanıza epey yardımcı olacak!
