Youtube’da yayınlanan bu Rahmet serisinde izleyicilere tekliflerde bulunarak mutfaklara rahmet katacak teknikler sunuyor. Ülkemizde boşa harcanarak israf edilen besinleri tespit etmek hedefiyle çöp konteynerlerine girerek araştıran Refika Birgül, meyve zerzevattan yeşilliğe, ekmekten simit ve keke hala kullanılabilir durumdaki yiyeceklerin atıldığını görünce, “Boşa Harcama” diyerek farkındalık yaratmak hedefiyle Rahmet görüntü serisini hazırlamaya karar verdi.
Gıda atığı konusunda farkındalık yaratmak ve israfı engellemek maksadıyla Fairy’nin 5 yıl evvel Besin Kurtarma Derneği iş birliğinde başlattığı Boşa Harcama projesinin elçilerinden biri olarak hazırladığı özel içeriklerle takipçilerini bilgilendiren Yemek muharriri ve Şef Refika Birgül, artık de çektiği görüntülerle boşa harcanarak çöpe atılan besinlere dikkat çekiyor. Türkiye’de konutların en çok tercih edilen 1 numaralı bulaşık deterjanı markası olarak eserleri ile sunduğu pahası, yarattığı toplumsal yararlarla daha da artıran Fairy’nin dayanağıyla “Refika’nın Mutfağı” isimli Youtube kanalından yayınlamaya başlayan yayınlanan görüntü serisi, sunduğu tekliflerle mutfaklarda rahmet katmanın yollarını da anlatıyor.
Üretilen sebze-meyvenin yalnızca yüzde 24,5’ini tüketiyoruz
İstanbul’da yaşadığı Kuzguncuk semtinde meskenine giderken çöp konteynerindeki besinlerin fazlalığını görünce, görüntü kaydı alarak kentlerde yaşanan besin israfına dikkat çekmek istediğini belirten Yemek müellifi ve şef Refika Birgül, “ Rahmet toplumumuzun asırlardır hayatında olan bir kavram. Aslında bugün sürdürülebilirlik diye konuştuğumuz kavramın özü ve bence daha büyük manada karşılığı bizim Rahmet kavramımız. Eskiden dededen, neneden, toruna geçen bilgiler gıdayı nasıl kullanmamız, nasıl dönüştürmemiz gerektiğine dair çok hoş bilgilerdi. Bugün artık meskenler küçüldüğü, aralar uzadığı, artık beşerler daha geç yaşlarda çocuk yaptıkları için, dedelerin, nenelerin bunları anlatabilecek vakit ve takatları olmama ihtimali de arttığı için misyon bize düştü ve bu bilgileri tekrar hatırlamak ve gençlere akjtarmak için bu görüntüleri hazırlamaya başladık.
Tahminimizin de üzerinde gördük ki meyve zerzevattan yeşilliğe, ekmekten simit ve keke hala tüketilebilir durumdaki yiyeceklerin çöpe atılıyor, pazarlarda yerlere dökülüyor. Beş yıl evvel Boşa Harcama projesiyle birlikte yol almaya başladığımız ve mutfaklardaki paklık kadar tasarrufa da büyük değer veren Fairy’nin dayanağıyla projemizi hayata geçirdik. Ülkemiz ne yazık ki kişi başına en çok besin israfının yapıldığı 10 ülke ortasında 3. sırada yer alıyor. Satın aldığımız ekmeğin %34’ü, kök sebzelerin %20’si, deniz eserlerinin %12,5’i, kuru baklagilin %32’si, kırmızı-beyaz etin %17’si, süt ve süt eserlerinin %41’inin çöpe gittiği belirtiliyor. Ülkemizde günlük israf edilen ekmek sayısı ise 4,9 milyon. Besin Kurtarma Derneği’nin sayılarına nazaran de tarladan tezgâha gelene kadar meyve zerzevatın yüzde 50’si israf oluyor. Kalanın yeniden yarısını da biz ya buzdolabında ya da yemeyerek israf ediyoruz. Yani tarladan, bahçeden çıkan sebze-meyvenin yalnızca yüzde 24,5’ini tüketiyoruz. Yalnızca bu besinlerde değil ekmekte, süt ve süt eserleri ile ette de bunu görüyoruz. Hedefimiz, bunu yerinde görmek ve çöp konteynerlerinin içine girerek atılanların ne kadarının besin ne kadarının diğer gereç olduğunu göstermekti” dedi.
Tüketilebilir durumdaki besinler israf ediliyor
Video çekimlerinde hala tüketilebilecek durumdayken israf edilen birçok besin ile karşılaştıklarını vurgulayan Birgül, “Çöpten kasayla bağ bağ rokalar çıktı. Büsbütün kullanmak yerine rokanın sapını kesip atmışlar. Maydanoz bağları ortasında sararan kısımlar olunca, olduğu üzere atılmış. Soğanın dış kabuğunu soymak zahmetli diye birkaç katman birden soyularak atılmış. Atılan kısım bir küçük soğan eder. Patates de derin soyularak ziyan edilmiş. Halbuki kabuğunu soymaya gerek bile yok. Lif ile dışı temizlendikten sonra kullanılabilir. Domateslerin, salatalıkların kabuğu üstelik de derin bir biçimde soyulmuş. Halbuki kabuğun da birçok yararı var. Yeterlice yıkanarak tüketilebilir. Domates kabukları yenebilir ya da sos ve çorba üretiminde kullanılabilir. Hala taze olduğu halde çöpe atılan ekmek, simit ve kekle bile karşılaştık. Bunlar daha sonra ısıtılarak yenmek üzere dondurucuda saklanabilir” diye konuştu.
Gıda israfına yönelik farkındalık çalışmalarının yapılmasının gerektiğini söz eden Refika Birgül, “Boşa harcadığımız her besin ile rahmeti de engelliyoruz. Bizim çok hoş bir lafımız vardır “Evimizin rahmeti kaçmasın” diye, bunu tekrar hatırlayıp kendi hayatımıza uygulamalı ülkemizin de rahmetine vesile olmalıyız. Sana verilmiş bir şeyin değerini bilmezsen sana niçin daha fazlası gelsin? Halbuki biz besin israf etmemeyi, rahmeti büyüklerimizden ve bu topraklardan öğrendik. Ortada birazcık unutmuş olabiliriz ancak inanıyoruz ki boşa harcamamak mümkün ve bu resmi değiştirebiliriz. İşte görüntüleri yapma nedenimiz de bu. Ülkemizde neredeyse her konuta giren, hayatımıza kolaylık ve güç katan Fairy, bu görüntü serisine dayanak oluyor. Bu güç birliği ile farkındalık yaratmaya devam ederek hayal ettiğimiz değişimi bir arada gerçekleştireceğiz. Fairy, GKTD iş birliğinde başlattığı ve 5 yılda 55 milyon öğün kurtararak muhtaçlık sahiplerine ulaştırılmasını sağladığı Boşa Harcama projesi ile de besin israfına dur diyor. Proje kapsamında son olarak Ramazan ayında Türkiye’nin birinci gezici besin bankası da devreye alındı ve böylelikle aylık ulaşılan kişi sayısı 1.2 milyona ulaştı” bilgisini verdi.
Mutfağın rahmetini artıracak teklifler:
Dünyada her 3 besinden 1’i israf edildiğini hatırlatan Refika Birgül, “İsraf edilen her besinle mutfaklarımızın rahmeti azalıyor. Ülkemizde ise sadece meskenlerde kişi başına yılda 93 kilogram besin israf ediliyor. Tedarik zincirindeki kayıplar ve atıklar da dahil edildiğinde, ülkemizde 26 milyon ton besin boşa gidiyor. Bu önemli bir su ve elektrik israfı manasına da geliyor. Örnek vermek gerekirse Türkiye’de çöpe giden ekmeğin su israfı karşılığı, İstanbul’un bir yılda barajlarından çekilen su ölçüsüne eşit. Meğer kurtardığımız her bir milyon kilogram besin için 74 milyon litre su yani 40 Olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek kadar su kurtarıyoruz. Tıpkı biçimde 6 milyon kilojul güç yani bir televizyonu 1.200 yıldan fazla açık bırakmaya muadil güç tasarruf ediyoruz. Bununla da kalmıyor, 6 milyon kilogram sera gazı emisyonunu engelliyoruz” dedi.
Alışkanlıklarda yapılacak ufak değişikliklerle bu sorunun önüne daima birlikte geçebileceğimizi vurgulayan Birgül, besinlerin boşa harcanmasının önüne geçerek mutfakların rahmetini artıracak tedbirleri şöyle sıraladı:
- Tüketilecek kadar besin alışverişi yapılmalı
- Sebze meyvelerin yalnızca bozulmuş kısımları atılıp sağlam kısımları değerlendirilmeli
- Her meyve zerzevat mevsiminde mümkünse kabuğu ile tüketilmeli
- Fazla gelen ekmekler sonra ısıtılıp tüketilmek üzere dondurucuda saklanmalı ya da öbür bir yemeğin üretiminde değerlendirilmeli
- Sebze meyve üzere organik atıklar imkân varsa dikilmeli ya da kompost haline getirilip toprağa geri verilmeli
- Çay-kahve telveleri çöpe değil kompost olarak toprağa atılmalı
- Artan yemekler çöpe değil sokak hayvanları için uygun yerlere bırakılmalı
- Son kullanma tarihi geçen irmik, bulgur, buğday üzere kuru besinler kuşlar için toprağa ya da cam önlerine serpilmeli
- Gıdalar ve geri dönüştürülebilir çöpler geri dönüşüm için başka atılmalı
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
